TEEKNOOLOOJII FI APPILIKEESHINI DIROONII

Dirooniin Maali?

Dirooniin konkolaataa xiyyaaraa balaliisaa irraa ajaja fageenya irraa fudhatu ykn balalii of danda'eef sooftiweerii irratti hirkatedha. Diroonoonni daldalaa ykn sadarkaa fayyadamaa har’a itti fayyadaman harki caalaan isaanii piroopileera kan qaban yoo ta’u, kaameraa daataa mul’ataa walitti qabuuf gargaaru kan qaban ta’uu ibsameera.

Maqaan diroonii kan biraan xiyyaara nama malee hojjetu yoo ta’u, xiyyaara balaliisaa qaamaan xiyyaara keessa jiraachuu hin barbaannedha. UAVn yeroo baayyee bakka lamatti adda baafamu — kan siiviilii fi kan waraanaa. UAVn siiviilii paakeejii geejjibaa fi bashannanaaf kan oolu yoo ta'u, dirooniin waraanaa ergama sakatta'iinsaa fi lola qilleensarraaf kan ooludha

Dirooniin yeroo baayyee xiqqaa ykn giddu galeessaa kan qaban yoo ta’u, ‘roobootiin balali’an’ kun hojii waraanaa dhoksaa irraa kaasee hanga paakeejii geejjibsiisuutti hanga suuraa qilleensa irraa ka’uutti hojiiwwan bal’aa raawwachuu danda’u.

Dirooniin Maaliif Oola?

Teeknooloojiin diroonii walxaxiinsa isaa dabalaa dhufuu isaatiin kutaa jireenya guyyaa guyyaa guddaa ta'eera. Karaaleen har'a dirooniin itti fayyadaman muraasni kunooti.

Suuraa fi Viidiyoo

Dirooniin ogeeyyii suuraa UAV fayyadamuun suuraa bal'aa qilleensa irraa kaasaniif eebba ta'aniiru. Dirooniin addatti suuraa ka'uuf hojjetaman kanneen samii magaalaa, qarqara galaanaa ykn gamoo jaallattan tokko tokko ol ka'aa irraa suuraa ka'uuf karaa haaraa ta'an jiru. Dirooniin taateewwan ispoortii, fiilmii fi daawwannaa riil isteetii dhugaa (virtual real estate tours) viidiyoo waraabuufis kan oolu yoo ta’u, muuxannoo ilaalchaa guddisuuf bakka ilaalcha kanaan dura hin argamne irraa suuraa kennuudhaan ni danda’ama.

Tajaajila Geejjibaa

Dirooniin geejjibaa UAV nyaata, paakeejii ykn meeshaalee gara balbala fuuldura keessaniitti geessuuf kan gargaaranidha. Konkolaattonni balali’an kunniin manneen daldalaa ykn mana kuusaa dhiyoo jiran irraa geejjibni waan itti fayyadamaniif diroonii geejjibaa “last mile” jedhamuun beekamu. 

Daldaltoonni fi dhaabbileen gurgurtaa nyaataa guutuu biyyattii keessatti argaman konkolaachiftoota geejjibaa konkolaattota fe’umsaa gahumsa hin qabne qaban irratti hirkatanii deemuu mannaa, akka filannoo geejjibaa bu’a qabeessa ta’etti gara dirooniitti garagalaa jiru.

Barbaacha fi Baraarsa

Yeroo tokko tokko nama haala baraarsaa keessa erguun nageenya gahaa miti, sababa bal’ina ykn hamma balaa sanaa irraa kan ka’e. That’s where drones come in. Yoo bidiruun garagalte ykn nama dhuunfaa bishaan keessa lixe, qondaaltonni konkolaataa bishaan jalaa of danda’e bishaan keessa darbachuun baraarsaa gargaaruu danda’u. Yoo avalanche uumame, dirooniin namoota qorraan qabaman barbaaduuf bobbaafamu.

Qonnaa

Dirooniin indaastirii qonnaafis faayidaa akka qaban kan mirkaneesse yoo ta’u, qonnaan bultoonni qonna isaanii akka gaariitti fayyadamuudhaan gahumsa guddisuu fi dhiphina qaamaa hir’isuuf malawwan hedduu dhiyeessaniiru. Qorannoo dirree gaggeessuu, maasii irratti facaasuu, horii hordofuu fi oomisha midhaanii tilmaamuun hundi isaanii fayyadama UAV fayyadamuun salphaa ta’ee ogeessota qonnaa yeroo gatii guddaa qabu qusata.

Hordoffii taatee

Qaamoleen seera kabachiisan naannoo fi hojjettoonni waraanaa gargaarsa dirooniitiin haala bu’a qabeessa ta’een hojjechuu danda’u. Poolisiin diroonii fayyadamuun taateewwan hordofuu, ragaa viidiyoo sarbama tiraafikaa galmeessuu fi kunuunsuu fi bakka yakki itti raawwatame xiinxala kaartaatiin irra deebi’ee uumuu danda’a. Gama biraatiin ammoo hojjettoonni waraanaa teeknooloojii diroonii fayyadamuun bakka loltoonni diinaa jiran hordofuu, haleellaa xiyyeeffannoo guddaa qabu gaggeessuu fi tarsiimoo isaanii fooyyessuu danda’u.

Itti Fayyadama Dhuunfaa

Baasii xiqqaa ta'eef galata, dirooniin fayyadamaa giddu galeessaaf baayyee dhaqqabamaa ta'a. Namni kamiyyuu diroonii bashannanaaf fayyadamuu danda'a, kan akka faayidaa dhuunfaaf suuraa ka'uu ykn paarkii keessatti diroonii balali'uu shaakaluu. Kana malees, balaliistonni bashannanaaf diroonii balaliisuu isaanii dura dambiiwwan bashannanaa hordofuu fi ragaa barbaachisu kamiyyuu qabaachuu isaanii mirkaneessuu qabu.

Hordoffii Bineensota Bosonaa

Dirooniin kunuunsa bineensota bosonaa caalaa filannoo gatii salphaa fi bu'a qabeessa ta'edha. Baay’ina bineensota bosonaa hordofuun ilmaan namootaa lafa irra jiran waliin hin danda’amu jechuun ni danda’ama. Ija samii keessaa qabaachuun, eegdonni bineensota bosonaa garee bineensotaa naanna'an hordofuu fi fayyaa sanyii isaanii fi sirna ikoo isaanii irratti yaada fooyya'aa akka argatan taasisa. Dirooniin addunyaa guutuutti tattaaffii bosona deebisanii dhaabuufis itti fayyadamaa jiru.

Moodeela 3D

Dirooniin LiDAR sensaroota LiDAR kan qaban yoo ta'u, isaanis teessuma lafaa qoratanii daataa gadi fageenya qabu kan moodeelota 3D ijaaruuf itti fayyadamuu danda'an walitti qabu. Dirooniin LiDAR hidhate diroonii teeknooloojii kana hin qabne caalaa daataa sirrii ta'e baay'ee dhiyeessu danda'u.

Hojii Waraanaa

Waraanni Ingilizii fi U.S. jalqaba bara 1940moota keessa bifa baay’ee bu’uuraa ta’e diroonii fayyadamuun diina basaasuuf jalqaban. Dirooniin har’aa UAV kaleessaa caalaa baay’ee kan guddatan yoo ta’u, suuraa ho’aa, fageenya barbaaduu laayizerii fi meeshaalee haleellaa qilleensaa raawwachuu illee danda’an kan qabanidha.

Dirooniin Akkamitti Hojjetu?

Dirooniin balali'uuf qaamolee haardwaarii fi sooftiweerii walitti makaman irratti hirkatu. Yeroo baayyee tasgabbiidhaaf rootaroota, piroopelaroota ykn baallee dhaabbataa, sensarootaa fi kaameraa, sirna navigeeshinii (GPS) fi jaayiroskooppii qaban.

Dabalataanis, qaamoleen teeknooloojii diroonii baay’ee murteessoo ta’an tokko tokko buufata to’annoo lafaa (GCS), fe’umsaa fi walitti hidhamiinsa daataa isaati.

• Buufatni to’annoo lafaa setup haardwaarii fi sooftiweerii kan opereetoroonni diroonii lafa irraa diroonii waliin akka walqunnaman taasisanidha. GCS fayyadamaan to’atamuu ykn karaa saatalaayitii hojjechuu danda’a.
• Yeroo baayyee dirooniin fe'umsa fe'umsaa baachuu kan danda'an yoo ta'u, kunis qoricha lubbuu baraaru irraa kaasee hanga paakeejii Amaazoon ta'uu danda'a.
• Walitti hidhamiinsi daataa akka wiirtuu dabarsuutti kan hojjetu yoo ta'u, dirooniin kun yeroo balali'u nama lafa irraa hojjetu waliin akka walqunnamu taasisa.

Guddina Teeknooloojii Diroonii

Dirooniin gargaarsa teeknooloojiiwwan birootiin baayyee walxaxaa ta'aniiru. Diroonota AI fi barumsa maashinii hidhachiisuun ofiin of bulchuu guddaa fi dandeettii hojiiwwan ulfaataa ta’an xumuruu danda’aniiru. Teeknooloojii diroonii fi IoT walitti makuun diroonii yeroo qabatamaatti diroonii biroo fi opereetota namaa waliin daataa qooddachuu danda’anis akka uumamu taasiseera.

Odeeffannoo fi walitti hidhamiinsi dabaluu isaatiin sochii diroonii hedduu yeroo tokkotti qindeessuun ni danda’ama. Kunis waan ‘drone swarms’ jedhamuun beekamu, kanneen akka filannoo ibiddaatti agarsiisa ifaa raawwachuu danda’an humna kenna. Dirooniin fooyya’aan industirii adda addaa keessattis dhiibbaa hiika qabu uumuu danda’a:

• Eegumsa fayyaa: Dirooniin balaa fi balaa tasaa madaaluu fi daataa namoota deebii jalqabaa kennan waliin qooduun yeroo deebii isaanii hir’isuu fi lubbuu baraaruu danda’u.
• Humna: Dirooniin bu’uuraalee misoomaa fi meeshaalee qorachuu danda’u, miidhaa ykn mudaa kamiyyuu injinaroonni akka sirreessaniif gabaasuu danda’u.
• Barbaacha fi baraarsa: Dirooniin naannoo kaartaan kaa'uu fi balaan akka avalanche fi dhagaa ciccituu eessatti uumamuu akka danda'u tilmaamuun imaltoonni nageenya isaanii eeguu danda'u.
• Raaga haala qilleensaa: Dirooniin gara obomboleettii, obomboleettii fi taateewwan haala qilleensaa ciccimoo birootti balali’uun tilmaamaafi gochaalee deebii nageenyaa beeksisuu danda’u.
• Aerospace: Dirooniin pilaaneetota biroo fi wantoota samii sakatta’uuf gargaaruu kan danda’an yoo ta’u, NASAn bara 2028tti diroonii gara ji’a Saturn’s Titan erguuf karoorfateera.

Viidiyoon kun guddina saffisaa teeknooloojii kan agarsiisu yoo ta'u, diroonii manaa salphaan ampuulii ibsaa yeroo bakka busu agarsiisa.

Fayyadamni kalaqaa teeknooloojii kun gahumsaa fi mijataa hojii guyyaa guyyaa irratti fidu kan mul’isudha. Dirooniin sochii mana keessatti haala wal hin tuqneen walitti makamuun isaanii egeree abdachiisaa kan teeknooloojiin jireenya keenya salphisu agarsiisa. Dirooniin kun saffisaan ampuulii ibsaa sirritti fi sirritti bakka buusa waan ta'eef gahumsi viidiyoo kanarratti mul'ate kan nama dinqisisuudha.

Guddina teeknooloojii akkasii hammachuun namoota dhuunfaa addunyaa maratti oomishtummaa dabaluu fi qulqullina jireenyaa fooyyessuu danda’a. Guddina akkasii hammachuun akkaataa hojii guyyaa guyyaa itti dhiheessinu warraaqsa fiduu danda’a, jireenya mijataa fi teeknooloojiin guddateef karaa saaquu danda’a. Viidiyoon kun dandeettii daangaa hin qabne teknooloojiin jireenya keenya salphisuu fi fooyyessuuf qabu akka ragaatti tajaajila.